Chemistry

การส่งตรวจทางเคมีคลินิก

ขอบเขตของงานบริการ

เป็นการตรวจวิเคราะห์ทางห้องปฏิบัติการหาสารเคมีต่างๆในร่างกาย  และสารเคมีที่มีผลต่อร่างกาย

โดยใช้ตัวอย่างสิ่งส่งตรวจที่มาจากเลือด น้ำเหลือง ปัสสาวะ น้ำเจาะไขสันหลัง หรือน้ำเจาะจากที่อื่นๆ  ของร่างกาย นำมาวิเคราะห์ทางปริมาณและคุณภาพให้ทราบถึงความผิดปกติของการทำงานของอวัยวะต่างๆหรือความเสี่ยงต่อการได้รับสารเคมีชนิดนั้น ได้แก่

1.  การตรวจระดับน้ำตาลในเลือด   

2.  การตรวจสมรรถภาพการทำงานของไต

3.  การตรวจสมรรถภาพการทำงานของตับ                      

4.  การตรวจระดับไขมันในเลือด

             5.  การตรวจหาระดับเอ็นไซม์ต่างๆ                                  

             6.  การตรวจหาปริมาณอิเลคโตรไลท์

1. วิธีการเตรียมผู้ป่วยก่อนเก็บสิ่งส่งตรวจ

              1.1  การส่งตรวจ Blood sugar  ให้ผู้ป่วยงดอาหารอย่างน้อย 8 ชม. (ดื่มน้ำเปล่าได้)

                 1.2 การส่งตรวจระดับไขมันในเลือด (Lipid Profile) ได้แก่ การตรวจ Cholesterol ,Triglyceride ,                      HDL-C และ LDL-C ให้ผู้ป่วยงดอาหารอย่างน้อย 10-12 ชม. (ดื่มน้ำเปล่าได้)

                1.3 การส่งตรวจ OGTT ในหญิงตั้งครรภ์  ให้ผู้ป่วยงดอาหารอย่างน้อย 8 ชม. เจาะเลือดตรวจ FBS                   ก่อน  1 ครั้ง  แล้วให้ผู้ป่วยไปดื่มน้ำตาลกลูโคส 100 กรัม  ดื่มให้หมดภายใน 5 นาที  หลังจากนั้น                       เจาะเลือดทุกชั่วโมง จนครบ 3 ชั่วโมง (แนะนำให้ผู้ป่วยนั่งเท่านั้น)

2. ข้อกำหนดในการเก็บและส่งสิ่งส่งตรวจ

                  2.1 การส่งตรวจทางเคมีคลินิกบางรายการต้องมีการเตรียมผู้ป่วยให้ถูกต้อง ดังรายละเอียดข้อที่ 1

                  2.2 รายการตรวจทางเคมีคลินิกทุกรายการ  ใช้ Lithium  heparin  blood  4 มล.

              2.3 การส่งตรวจ Microbilirubin (MB) ให้เจาะเลือดใส่ Hct tube  2-3 หลอด และต้องหุ้มป้องกันแสง               แล้วนำส่งห้องปฏิบัติการทันที

                  2.4 การทดสอบทางเคมีคลินิกทั่วไปควรส่งสิ่งส่งตรวจไปยังห้องปฏิบัติการโดยเร็วที่สุด      ไม่ต้องแช่

                      น้ำแข็งเพื่อห้องปฏิบัติการจะทำการปั่นแยกซีรัม /พลาสมาออกจากเม็ดเลือดแดงภายในเวลา 2 ชม.            และทำการทดสอบทันที    เพราะถ้าปล่อยให้เม็ดเลือดแช่อยู่ในซีรัม/พลาสมานานเกินไป  สารเคมี        ที่มีมากในเม็ดเลือดจะออกมาสู่ซีรัม / พลาสมา   เช่น  Potassium , SGOT (AST),  SGPT (ALT)         ทำให้ระดับสารเคมีดังกล่าวสูงเกินความเป็นจริง

3. วิธีการเก็บและส่งสิ่งส่งตรวจ

            3.1 การเจาะเก็บเลือด

                           3.1.1  ใช้ 70%alcohol หรือ isopropanol  เช็ดบริเวณเจาะเลือด เนื่องจากการใช้น้ำยาอื่นจะทำให้เกิดการปนเปื้อนของสารเคมีที่มีอยู่น้ำยาฆ่าเชื้อนั้นได้ เช่น     การใช้โปตัสเซียมไอโอไดน์ทำความสะอาด      ทำให้ค่าของโปตัสเซียมและคลอไรด์ผิดปกติจากความเป็นจริง

                             3.1.2   หลีกเลี่ยงการเกิด Venous stasis จากการรัดแขนขณะเจาะเลือดนานเกิน 1 นาที     ซึ่งทำให้  สารเคมีบางตัวสูงกว่าความเป็นจริง เช่น  Protein ,Calcium

                            3.1.3   หลีกเลี่ยงการเจาะเลือดจากแขนที่ได้รับน้ำเกลือ เพราะในน้ำเกลือมีส่วนประกอบของ Glucose และ Electrolyte  ทำให้ผลการตรวจมีค่าสูงกว่าความเป็นจริงเนื่องจากการปนเปื้อนของน้ำเกลือและนอกจากนั้นยังไปเจือจางเลือดทำให้ตรวจสารอื่นได้ค่าต่ำกว่าความเป็นจริง

                     3.1.4  หลีกเลี่ยงปัจจัยที่ทำให้เม็ดเลือดแดงแตก     เพราะจะทำให้ผลการตรวจของสารเคมีบางชนิด      สูงกว่าความเป็นจริงได้  เช่น  Potassium , LDH , AST(SGOT)

                3.2  การเก็บปัสสาวะ

                 3.2.1  การเก็บปัสสาวะครั้งเดียว (Random urine)   ให้ผู้ป่วยเก็บปัสสาวะที่ถ่ายช่วงกลาง  (Mid-  stream urine) ประมาณ 5 -10 มล. ใส่แก้วเก็บปัสสาวะปิดฝาให้สนิท

                     3.2.2 การเก็บปัสสาวะ 24 ชม.  ให้ผู้ป่วยถ่ายปัสสาวะครั้งแรกทิ้งไป  แล้วเริ่มบันทึกเวลาและให้                           เก็บปัสสาวะต่อไปจนครบ 24 ชม   .โดยเก็บปัสสาวะใส่ในขวดเก็บปัสสาวะ 24 ชม. ที่ใส่ สารกันบูดไว้  (ติดต่อขอรับขวดที่ห้องปฏิบัติการ)

                     3.2.3  สิ่งส่งตรวจอื่นๆ  ได้แก่  Pleural fluid , peritoneal  fluid , CSF ให้เก็บใส่ภาชนะที่ระบุ

4. รายการทดสอบของงานเคมีคลินิก

การทดสอบ	วิธีวิเคราะห์	สิ่งส่งตรวจ	กำหนดวันทำ	ประกันเวลา การรายงานผล
1. Glucose	E (Automate)	Litium  heparin  blood	ทุกวัน	1  ชม.
2.Creatinine	K (Automate)	Litium  heparin  blood	ทุกวัน	1  ชม.
3.BUN	E (Automate)	Litium  heparin  blood	ทุกวัน	1  ชม.
4.Uric acid	E (Automate)	Litium  heparin  blood	ทุกวัน	1  ชม.
5.Cholesterol	E (Automate)	Litium  heparin  blood	ทุกวัน	1  ชม.
6. Triglyceride	E (Automate)	Litium  heparin  blood	ทุกวัน	1  ชม.
7. HDL-C	Direct CHO-PAP/End	Litium  heparin  blood	ทุกวัน	1  ชม.
8. LDL-c	คำนวณจากสูตร (Chol. – TG/5 – HDL Chol. )	Litium  heparin  blood	ทุกวัน	1  ชม.
9. Albumin	BCG  (Automate)	Litium  heparin  blood	ทุกวัน	1  ชม.
10.Alkaline Phosphatase	IFCC / RATE	Litium  heparin  blood	ทุกวัน	1  ชม.
11.Direct  Bilirubin	DCP-TFB / End	Litium  heparin  blood	ทุกวัน	1  ชม.
12. Total  Bilirubin	DPD / DCA (Automate)	Litium  heparin  blood	ทุกวัน	1  ชม.
13. AST (SGOT)	IFCC (Automate)	Litium  heparin  blood	ทุกวัน	1  ชม.
14.ALT (SGPT)	IFCC (Automate)	Litium  heparin  blood	ทุกวัน	1  ชม.
15.Total Protein	Biuret –Blank (Automate)	Litium  heparin  blood	ทุกวัน	1  ชม.
16.Electrolyte        (เฉพาะ Na+,K+,Cl-)	Indirect  ISE (Automate)	Litium  heparin  blood	ทุกวัน	1  ชม.
17.Bicarbonate	E (Automate)	Litium  heparin  blood	ทุกวัน	1  ชม.
18.Serum  Ketone	Reagent Strip	Litium  heparin  blood	ทุกวัน	1  ชม.
19.Troponin -T	Immuno assay	Litium  heparin  blood	ทุกวัน	15 นาที
20. HbA1C		Litium  heparin  blood	ทุกวัน	1  ชม.
21. MB		Capillary  tube	ทุกวัน	1 ชม.